Ырымдар мен тыйымдар - Государственное учреждение "Ельтайская основная школа"

04.07.22
↑ [4] ↓
шерту:59

Ырымдар мен тыйымдар - Государственное учреждение "Ельтайская основная школа"

Ата - бабамыздан жалғасып келе жатқан ырым-тыйымдар бар. Жастар үшін көпшілігі негізсіз болып көрінгенмен, көпшілігі тәрбиелік мақсатта, бозбалалар мен бойжеткендерді жаман қасиеттерден аулақтатып, ізгілік, мейірбандық, қайырымдылық сияқты адамгершілік қасиеттерге бет бұрғызу үшін айтылып, ғасырлардан жалғасып келе жатыр.
9. Жиі айтылатын тыйым сөздеріміздің отқа қатыстысы да баршылық. Айталық, «отты аттама», «ошақты аттама» дейді. Өйткені қазақ үшін от та қасиетті. Қазақтың отты қадірлегені соншалық, «менің үйім» деп айтпайды, «от жаққан жерім», «отымның басы» дейді. Баяғыда жау шапқан кезде алдымен шаңырағын ортасына түсіріп, отын өшіріп, күлін шашатын болған. Бұл - жаудың тірлігі. Сондықтан ылғи да жақсылыққа жаны құмар халқымыз «күлді шашпа», «отты өшірме» деген тыйым сөздерді айтып отырған. Қазақта «күлі шашылып қалды» деген сөз жақсылықта айтылмаған.
8. Дүниенің төрт негізі болып табылатын от, топырақ, су, ауаға байланысты да тыйым сөздер өте көп.

sc0022.ereymentau.akmoedu.kz/doc...ED2BBB6D51E/?p=2

қандай ырымдар бар

Химия, физика, математика! Үш ғылымды қазір түпкілікті ғылымдар деп жоғары қояды, бірақ олардың арасындағы байланыс өте тереңде жатыр.
Медицина, химия, биологияларды математикасыз көзге елестету қиын. Нағыз ғалым элементтердің, заттардың, заңдардың ашылу тарихы мен дамуын білуі керек. Ал эрудициясы жоғары адам химия мен әдебиет тәрізді бір-бірінен алыс жатқан ғылымдар арасындағы байланысты көре алады.
1.
Ал өзім жайлы айтатын болсам , болашақта қандай салада жұмыс істейсің? деген сұраққа мен ойланбастан биология саласы дер едім. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев «Қазіргі заманда биология , химия , физика және математика салаларына жете көңіл бөлінсін» демекші мен жеке биология саласын одан әрі дамытқым келеді. Атақты ғалымдар сияқты жаңалықтар ашу менің басты мақсатым. Әрине бұның барлығы да қазір арман болса да , жоғарыға көтерілу жолында қиындықтар туындайтынын білсем де , мен бұл мақсатыма жететініме сенімдімін.
"Өмір келешек ұрпақтікі" тақырыбында баяндама оқылып оқушыларға өз құқықтары бар екендігін, мемлекетпен қорғалатындығы жөнінде тілге тиек етіліп, келешектің кілті өз қолдарында, өз өмірлеріне бей-жай қалдырмай, оқып, әрекет етіп жақсы азамат болып шығуларына тілек білдірді.
-Міне балалар, біз денсаулық туралы тегін әңгімелеп отырған жоқпыз, бүгінгі сабағымызда денсаулығымызды қалай сақтаймыз, не нәрселерден аулақ болуымыз керек, сол жөнінде ой өрбітеміз.
40 Ауылдың үлкендер жағы көрші ауылдардың біріне қонаққа не асқа кеткенде, ауылда қалған жастар жағы бір үйде жиналып, мал сойып, ойын -сауық өткізеді. Бұл қазақ халқының қандай салт-дәстүрі болып табылады?
«Қазақ жазушыларынан, әрине, Абайды сүйемін. Менің бала күнімнен ішкен асым, алған нәрімнің барлығы да -Абайдан.
Жабайы аңдар далада, орманда және таулы жерлерде мекен етеді.Өз азықтарын өздері тауып жейді. Олар күннің суығында да, ыстығында да далада жүре береді.Жолбарыс, арыстан, аю, қасқыр жыртқыш аңдар қатарына жатады. Солардың ішінде арыстанды аң патшасы деп атайды.Аңдардың да пайдасы бар.Олардың терісінен тон, ішік киім-кешектер жасалады.
-Мен сендерге қонаққа келдім.
Астана - болашағы үлкен қала. Ол - әлемдегі көрікті қалалардың бірі. Астана қаласы Есіл өзенінің екі жағында орналасқан. Өзеннің бір жағалауында - бұрынғы қала. Ол да жедел жаңарып жатыр. Екінші жағалауында - жаңа қала. Жаңа қаланың жалпы көрнісі Қазақстанның тарихын, мәдениетін, халықтық салт-дәстүрлерді білдіреді.
40 Ауылдың үлкендер жағы көрші ауылдардың біріне қонаққа не асқа кеткенде, ауылда қалған жастар жағы бір үйде жиналып, мал сойып, ойын -сауық өткізеді. Бұл қазақ халқының қандай салт-дәстүрі болып табылады?
«Қазақ жазушыларынан, әрине, Абайды сүйемін. Менің бала күнімнен ішкен асым, алған нәрімнің барлығы да -Абайдан. Таза әдебиет сарынына бой ұрғанда, маған «Абай» деген сөз «Қазақ» деген сөзбен теңбе-тең түсетіндей кездері бар секілді», -деп тебірене жазған қай жазушы еді?